2011 Van Depremi ve Kent Nüfusunda Yaşanan Rezilyans*

Abstract

Van kenti, 2011 Van depreminden 2019 yılı sonuna kadar geçen süre içerisinde toparlandı mı? Çalışmanın amacı bu soruya cevap bulmak üzerine kurgulanmıştır. Bu soruyu cevap bulmak için öncelikle depremin şok ve iyileşme sürecini rezilyans açısından ölçen bir yöntemin geliştirilmesine ve bu yöntem kullanılmak suretiyle Van kentinin depremin şokundan iyileşerek çıkıp çıkmadığını gösteren objektif sonuçların verilmesine ihtiyaç vardır. Araştırma tam da bu amaca hizmet etmiştir. Çalışmada geliştirilen nüfus rezilyansı, bölgesel ekonomik rezilyansı ölçme yöntemleriden faydalanılarak oluşturulmuştur. Nüfus açısından rezilyansı ölçmek için geliştirilen yöntemde beş değişken kullanılmıştır. Bunlar; Düşüş Yılı (DY), Düşüş, Dönüş, Rezilyans Endeksi (RE) ve Eğim Değişimidir (ED). Bunlardan Dönüş ve Rezilyans Endeksleri hem kısa hem de uzun vadeli bakış açılarıyla incelenmişlerdir. Nüfus açısından rezilyans ölçüm sonuçları değerlendirildiğinde, 2019 yılsonu itibarıyla Van ilinin deprem öncesi nüfus artış hızına henüz ulaşamadığı görülmektedir. Merkeze bağlı üç ilçeden Edremit ve Tuşba’nın depremden iyileşerek çıktıkları, buna karşın İpekyolu’nun henüz tam olarak restore edilemediği anlaşılmaktadır. Mahalle boyutunda rezilyans değeri ölçüldüğünde ise, TOKİ’nin yapıldığı mahalleler ile merkezdeki mahalleler yüksek rezilyans gösterirlerken, TOKİ yakınlarındaki mahallelerin rezilyansları düşük çıkmıştır. Van kenti düzeyinde 2011 depreminin etkilerini aşmak adına uygun önlemlerin alınmadığı anlaşılmaktadır.