Halkevlerinin Yayın Faaliyetleri: Van Tarihine Medhal Birinci Sardur’un Kitabeleri Örneği

Abstract

Çalışmadaki amaç, ülke çapında 1932’de açılan halkevlerinin yayın faaliyetleri üzerinden, Van Halkevi’nin tek yayını olarak tespit edebildiğimiz, halk dershaneleri komitesi başkanı ve aynı zamanda Maarif Müdürü olan Mustafa Noyan tarafından kaleme alınan Van Tarihine Medhal Birinci Sardur’un Kitabeleri isimli eserini analiz etmek ve erken dönem Cumhuriyet arkeolojisine katkılarını değerlendirmektir. Halkevleri açıldıktan sonra fiziki şartları el verdiği müddetçe şube kolları ile çalışmalar yürütmüştür. Dil-edebiyat ve tarih şubesi ile kitapsaray ve yayın şubesi bünyesinde açıldığı halkevinde yayın faaliyetlerinden sorumlu olmuştur. Kemalist ideolojinin halk nezdinde yayılması ve devrim mantığının anlaşılması için halkevleri yayınladıkları gazete, dergi, kitap, broşürlerle kendi etkinlik alanlarını yaratmışlardır. Özellikle cumhuriyet rejiminin idealize ettiği aynı ülkü etrafında toplanmış ve kaynaşmış bir toplum oluşturulması noktasında çalışmalar yürüten şubeler tarih, edebiyat, folklor, halk bilimi konularında eserler ortaya çıkarmıştır. Söz konusu eserlerde temel prensip millî değerlerin ve kültürün genç nesillere öğretilmesidir. Bu süreç de şüphesiz, okuma-yazma etkinliği ile anlaşılabilecek ve aktarılacaktır. Çalışmada, ülke genelindeki halkevlerinin yayın faaliyetleri ile ne amaçladığını izah etmeye çalışmakla birlikte, 1940’lı yılların başında Van Kalesi/Urartular ile ilgili yüksek bir bilinç seviyesine ve çalışma azmine sahip Mustafa Noyan’ın söz konusu eserini akademik olarak incelemek hedeflenmektedir.