Epworth Uykululuk Ölçeği'nin Geçerliği ve Güvenirliği

Abstract

Amaç: Aşırı gündüz uykululuğu yaşamı tehdit eden kazalar, iş verimliliği ve psikososyal işlevsellik açısından yüksek bir morbiditeye sahiptir. Gerek psikososyal sonuçları gerekse morbiditesinin yüksek oluşu nedeniyle uykululuğun değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ) basit ve özbildirime dayalı bir ölçektir. Bireyin genel gündüz uykululuk düzeyini sorgular. Sekiz farklı günlük yaşam durumunda uykuya dalma ya da uyuklama şansını değerlendirmeyi amaçlar. Bu çalışmada EUÖ’nin Türkçe’ye uyarlanarak geçerliğinin ve güvenirliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: DSM IV primer hipersomnia (birincil aşırı uyuma) tanı ölçütlerinikarşılayan 40 hasta ve 41 sağlıklı kontrol deneği çalışmaya alındı. Tüm deneklere EUÖ iki farklı zaman diliminde uygulandı. Cronbach a istatistiği ve Pearson korelasyon analizi uygulanarak EUÖ’nin her bir durum puanlarının ve toplam puanının iç tutarlılığı araştırıldı. Bağımlı gruplarda t testi ve Pearson korelasyon analizi uygulanarak ölçeğin test tekrar test güvenirliği sınandı. Birincil aşırı uyuması olan denekler ve sağlıklı kontrol grubu deneklerin EUÖ durum puanları ve toplam puanları Student’s t testi ile karşılaştırılarak ölçeğin geçerliğine ilişkin kanıtlar araştırıldı. Bulgular: Ölçek, denekler tarafından anlaşılır, kolay ve pratik bulundu. Ölçeğin sekiz farklı durum için iç tutarlılığı yüksek (Cronbach’s a= 0.80) bulundu. Ölçeğin toplam ve her bir durum puanlarının iki farklı zaman diliminde tutarlılık gösterdiği ve birincil aşırı uyuması olan hasta grubu ve sağlıklı birey grubu arasında anlamlı bir fark olduğu tesbit edildi. Sonuç: EUÖ genel uykululuk düzeyini değerlendirmede uygulaması basit, kolay anlaşılır, geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış bir ölçektir. Ülkemizde uyku ve uyku bozuklukları ile ilgili yapılacak çalışmalarda genel uykululuk düzeyini ve farklı durumlardaki uykululuk düzeyini ölçmek amacıyla kullanılabilir.