The Evaluation of Koran's Parables in Point of the Language and Phraseology

Abstract

Kur'ân, insanları ve cinleri muhatap alarak onlara çok yönlü bir hitapta bulunurken, Hz. Peygamber'e de onu açıklama yetkisi vermiştir. Müslüman alimler de yoğun gayretlerle Kur'ân'ı anlamaya çalışarak tefsir, hadis, fıkıh, nahiv gibi birçok alanda değerli çalışmalar ortaya koymuşlardır. Dil ve anlatım yönüyle ele aldığımız kıssalar, Kur'ân'da önemli bir yekûn teşkil etmektedir. Kur'ân kıssaları farklı yönleriyle üç bölümde değerlendirilecektir. Birinci bölümde kıssa-dil ilişkisi, kıssaların temel gayesi, verilmek istenen mesajlar, metaforik anlatım, müphemlik, gaybilik ve dua olarak ele alınacaktır. Ayrıca kıssaların tarihselliğine dair görüşlerin ortaya konulmasıyla, yaşanılmış olma durumunun tartışmalara yol açıldığı görülmektedir. Bu da Kur'ân kıssalarının temsili, mitolojik olabileceği gibi yaklaşımlara ve farklı değerlendirmelere sebep olmuştur. İkinci bölümde kıssa figürlerindeki sanatsal boyut analiz edilmektedir. Kur'ân'ın meydan okuma, i'câz, teşbih, mecaz, fonetik gibi yönleriyle şair ve edebiyatçıların beğenisini kazandıran bir beyan özelliği görülmektedir. Öyle ki zaman gözetilerek Mekkî ve Medenî yönü ile farklılaşan bir hitap şekline şahit olmaktayız. Ayrıca Kur'ân'ın hitabî olması bağlamında kıssalarda yapılan tekrarların anlatım yönüyle problem sayılmadığı, bilakis belâgatin zaman, mekân ve yer uyumunu koruyarak sunulduğu anlaşılmaktadır. Son bölümde ise Kur'ân'ın geniş anlam ağının yansıdığı çoklu dile dönüşen üslûp-anlam veçhesi değerlendirilmektedir. Kıssaların bu anlatım yönü istişare, ümit, alay, tekzip, diyalog gibi bağlamlarda ilerleyen bir dil-anlam yelpazesine dönüşmektedir. Cennet ve cehennem gibi gaybî anlatımlarda ve genel olarak da diğer kıssalarda birçok sahne diyaloğu dikkat çekmektedir. Kur'ân'ın şekillenmesinde tedrîcî olarak yaşanan kesitler, âyetlere konu olmuş ve hayata ölçü olacak yasalara dönüşmüştür. İman ederek yeryüzüne halife olan insan, Kur'ân'ın genel konularına ve kıssa kanalıyla gelen âyetlere de muhataptır. Ancak Kur'ân bu sorumluluğu merkeze alırken, sanatsal yönüyle de insanın ilgi alanına girerek çok yönlü yaklaşımları netice vermiştir. Anahtar Kelimeler: Arap Dili, Anlatım, Kıssa, Kur'ân, Sanat.While The Koran interlocutor people and geneies by using an versatile adressing frame, also authorise Hazrat Prophet to explain it. Muslim Scholars put forth valuable works with their whole power to understand the Koran in commentary, tradition, canon law. The Koran parables we handle in the point of language and phraseology occupy an important place in Koran. These Koran parables will be evaluated in three parts with their different perspectives. In the first part, we handle the relation of parables and language, their main aims of parables, the messages that wanted to give, metaphoric expressions, uncertainity, indefiniteness and prayer. Also lots of ideas declared about historical of parables and there is a discussion on their livable reality. And this cause different approaches and evaluations like maybe Koran is mythological and imaginative. The second part is analysed in view of arts figures in parables. We can see declaration sides of Koran like challenging, miracle, simile, metaphore, phonetics that take poets and man of letters admiration. And we witness different ways speech as Mekka and Medina styles in time. Also, it is understood that repeations in parables are not seen as paradox, on the contrary, they protect the harmony of fluence between locality and places. In the last part, we evaluate the reflectives of wide meaning networks turned into multiple language directions. It can seen language-meaning advancing by context of consultations, hopes, makefuns, denials. Lots of unknown narration scenes like dialogues in heaven and hell pictures attract attention. Sections that occured step by step and shaped Koran are mentioned in verses that turned into measures law of life. The humankind who came a khalif by have faith in God is responsible for obeying general topics of Koran that came by the ways of verses in parables. While verses take this responsibilty into centre, it domain of people by the side of its art. Key Words : Arabic Language, Expression, Parable, Koran, Art