İstanbul’un Şehir Tarihine Ayna Tutan Bir Tarihî Polisiye: İstanbul Hatırası

Abstract

Ahmet Ümit, polisiye roman türünün Türk edebiyatında en çok okunan temsilcilerinden biridir. Ümit, sonyıllarda özellikle tarihi polisiye türündeki romanları ile okuyucunun dikkatini çeker. Romanlarınınkurgusunu çok bilinen tarihi bir olay veya kişinin üzerine oturtan Ümit, bu yönüyle de diğer polisiye romanyazarlarından ayrılır. İstanbul Hatırası romanı, Ahmet Ümit’in İstanbul’un tarihi üzerine kurguladığı birromandır. Romanda İstanbul’un Bizans, Roma, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi olmak üzere dört ayrıdönemi yer alır. Roman, iki katmanlı bir biçimde ilerler. İlk katman, polisiye kurgudur. Kurgu, yedi farklıcinayet üzerinden bir dedektif-katil romanı şeklinde ilerler. Bu, alışılmış bir polisiye kurgusudur. İkincikatman ise, İstanbul’un dört ayrı dönemdeki mimari ve tarihi yönlerinin öne çıkması üzerinekurgulanmıştır. Asıl karmaşık olan kısım, romanın bu ikinci katmanıdır. Bu ikinci katmanda İstanbul,birçok medeniyete ev sahipliği yapmış kadim bir şehir olarak öne çıkarılır. Zaman içerisinde İstanbul’unmimari ve tarihi dokusuna insan eliyle verilen zarar da eleştirel bir biçimde öne çıkar. Böylece polisiye birromanın sürükleyiciliğine bir şehir tarihi de eklemlenerek roman kurgulanır.