Kars Müzesi’nde Bulunan Osmanlı Dönemine Ait Bir Grup Mühür

Abstract

Mühür insanoğlunun duvarlara, toprağa, kayalara resimler çizmesi, damgalarını vurması ile günümüze kadar gelişimini tamamlayan bir sanat olmuştur. Mühür, oluşum sürecinde farklı sanat dallarından etkilenerek, el sanatları ürünleri arasında önemli bir yer tutmuştur. Etkilendiği toplumun gerek dini, sosyal anlayışı gerekse de kullanılan malzemenin niteliğine göre toplumun iktisadi yapısını da göstermede büyük bir rolü vardır. Bu bağlamda bu çalışmayla Osmanlı dönemine ait bir grup mühür ele alınarak, sanat tarihi perspektifiyle pek çok açıdan detaylı bir şekilde analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışmaya dahil edilen mühürler, kullanım amaçlarına göre farklı gruplara ayrıldıkları tespit edilmiştir. Bu durum çalışmanın hedef ve amaçları açısından zengin bir veri sağlamaktadır. Dolayısıyla diğer sanat dallarında olduğu gibi, Osmanlıların son dönemine ait bu çalışmadaki mühürler, ait oldukları dönemi birçok açıdan aydınlatması hedeflenmiştir. Araştırmaya konu edinilen mühürler malzeme, form ve üzerlerinde kullanılan yazı gibi hususular göz önüne alınarak, mümkün mertebede birbirinden farklı örnekler seçilmiştir. Böyle bir yönteme başvurulmasında, ele alınan eserleri bir bütün olarak tüm yönleriyle değerlendirilebilmesini sağlamaktır. Bu amaçla Kars Müzesi’nde bulunan bir grup mühür, tüm yönleriyle analiz edilerek belgelendirilmiştir.