Evaluation of Archaeological Findings Around the Lake Van From the Most Beginning To the End of the Third Millennium Bc

Abstract

Yazının kullanımından önceki dönemlere tarihöncesi dönemler denir. Van Gölü çevresinde yazının ilk kez MÖ IX. yüzyılın sonlarında, Urartu Krallığı'nın kurulmasıyla kullanılmaya başladığı bilinmektedir. Ancak Urartulardan önce Doğu Anadolu bölgesiyle ilgili bilgiler başka yazılı kayıtlarda yer almakta, bölgenin tarihöncesi MÖ II. binyılın başlamasıyla sona ermiş olmaktadır. Bu nedenle tezimizde Van Gölü çevresinde MÖ III. binyıl sonuna, yani bir anlamda Doğu Anadolu'da yazının kullanılmaya başlamasına kadar tarihlenmiş olan bulgular değerlendirilmiştir. Bu çalışmaya göre bölgede doğal çevre ile insan ilişkisinin Taş Çağı'nda başlamıştır. Bölgede yer şekilleri bakımından iki unsur öne çıkmaktadır. Bunlardan biri gölün kendisi, diğeri ise yükseklikleri yer yer 3000 m'yi aşan zirvelerin bulunduğu dağlardır. Van Gölü ekosisteminin bölgeye sunduğu olanaklar arasında hayvancılık için elverişli geniş ve besleyici otlaklar, av sahaları, yenilebilir bitki çeşitliliği ve ekilip dikilebilir arazi varlığı sayılabilir. Ayrıca tektonik yapı ve volkanlar bölgede zengin hammadde kaynaklarının bulunmasını sağlamaktadır. Son yıllarda iklim değişikliklerinin eski uygarlıklar üzerindeki etkileri tartışılmakta, dahası Dicle ve Fırat nehirlerindeki su debilerinin Atlantik okyanusunun kuzeyindeki deniz suyu sıcaklığına bağlı olarak değiştiği iddia edilmektedir. Bu tür bilimsel tartışmalar, arkeolojik bulguların da belli bir yere ve zamana ait çevre koşullarının bilinmesine bağlı olarak daha fazla anlam kazanacağını göstermektedir. Kaldı ki, eski toplulukların içinde yaşadığı doğal çevre koşulları günümüzde arkeoloji biliminin önemli araştırma alanlarından biri haline gelmiştir. Van Gölü çevresinin sert iklim koşulları tarihöncesi dönemde sürekli yaşamaya elverişli olmayan bir ortamın var olduğunu düşündürmektedir. Sonuç olarak söylenebilir ki, Van Gölü çevresinin kendine özgü coğrafi yapısı bölgede geçmişten günümüze var olan çok kültürlü toplumsal ilişkilerin özünü oluşturmaktadır.The period before the writing is called prehistory. It is known that the writing first began to be used around Lake Van at the end of the 9th century BC, with the establishment of the Urartian Kingdom. However, before the Urartians, information about the Eastern Anatolia is included in other written records, and the prehistory of the region should be considered to have ended with the beginning of the 2nd millennium BC. Therefore, the thesis is evaluated the findings, which covers the era until the end of the 3rd millennium BC around Lake Van, that is, until the use of writing in Eastern Anatolia. Acording to this study the relationship between the natural environment and the human began in Paleolthic in the region. Two elements stand out in terms of landforms around Lake Van. One of them is the lake itself, and the other is the mountains with some peaks exceeding 3000 m. Among the opportunities offered by the ecosystem of the Lake Van for the region are wide and nutritious grasslands suitable for animal husbandry, hunting grounds, edible plant diversity and arable lands. In addition, tectonic structure and volcanoes provide rich raw material sources in the region. In recent years, the effects of climate changes on early civilizations have been discussed, and it is claimed that the water flow rates in the Tigris and Euphrates rivers change depending on the sea water temperature in the north of the Atlantic Ocean. Such scientific discussions show that archaeological findings will gain more meaning depending on the knowledge of the environmental conditions of a certain place and time. Moreover, the natural environmental conditions in which the ancient communities lived, have nowadays become one of the important research areas for the science archeology today. The harsh climatic conditions of the surroundings of the Lake Van suggest that an environment that was not conducive for long life settlements existed in the prehistoric time. In conclusion, it can be said that the unique geographical structure of the Lake Van environment constitutes the essence of the multicultural social relations that exist from the past to the present in the region.