Investigation of Multidimensional Leadership Orientations and Decision-Making Skills of High School Students Who Play and Don't Do Sports

Abstract

Bu çalışmada, spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin çok yönlü liderlik yönelimleri ile karar verme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Van İli Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı liselerin tüm kademelerinde eğitim gören 14-18 yaş arlığındaki öğrenciler oluştururken örneklem grubunu ise farklı okullarda okuyan (188 kadın, 262 erkek) 450 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından hazırlanmış olan kişisel bilgi formları, Mann ve arkadaşları (1998) tarafından geliştirilen, Deniz (2004) tarafından Türkçeye çevrilen, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılan 'Melbourne Karar Verme Ölçeği (MKVÖ)' ve Dursun, Günay ve Yenel (2019) tarafından geliştirilen ''Çok Yönlü Liderlik Yönelimleri Ölçeği (ÇYLYÖ)'' kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS paket programı kullanılarak yapılmıştır. Veriler normal dağılım göstermediği için iki düzeyli değişken karşılaştırılmasında Mann Whitney U testi, ikiden fazla grupların karşılaştırılmasında Kruskall-Wallis H testi kullanılmıştır. Bu çalışmada anlamlılık düzeyi p˂0,05 olarak kabul edilmiştir. Sonuç olarak, cinsiyet değişkenine göre dikkatli karar verme sıra ortalamasına göre kadınlar lehine anlamlı farklılık görülmüştür (p<0.05). Liderlik alt boyutları politik, yapısal, insan kaynaklı ve karizmatik liderlik sıra ortalamalarında ise erkekler lehine anlamlılık görülmüştür (p<0.05). Karar verme özsaygı, kaçıngan karar verme, erteleyici karar verme, panik karar verme alt boyutlarında anlamlılık tespit edilememiştir (p>0,05). Spor yapma değişkenine göre kaçıngan karar verme sıra ortalamalarına baktığımızda spor yapmayanlar lehine anlamlı farklılık görülmüştür. Karizmatik liderlik sıra ortalamalarında ise spor yapanların lehine anlamlı farklılık görülmüştür (p<0.05). Kitap okuma değişkeni sıra ortalamalarına göre karar verme alt boyutlarında sadece erteleyici karar vermede kitap okumayanların lehine anlamlılık görülmüştür (p<0.05). Anahtar sözcükler: liderlik yönelimleri, karar verme becerisi, spor, lise öğrenciler.

In this study, it was aimed to examine the versatile leadership orientations and decision-making skills of high school students who do and do not do sports in terms of some variables. The population of the study consisted of students between the ages of 14-18 studying at all levels of high schools affiliated to the National Education Directorate of Van Province, while the sample group consisted of 450 students (188 female, 262 male) studying in different schools. The personal information form prepared by the researcher, the 'Melbourne Decision Making Scale (MCDS)' developed by Mann et al. (1998), adapted into Turkish by Deniz (2004) and validity and reliability studies, and the 'Multifaceted Leadership Orientations Scale (MLAS)' developed by Dursun, Günay, and Yenel (2019) were used to collect the data. The data were analyzed using the SPSS package program. Since the data were not normally distributed, Mann-Whitney U test was used to compare two-level variables and Kruskall-Wallis H test was used to compare more than two groups. In this study, the significance level was accepted as p˂0.05. As a result, according to the gender variable, a significant difference was observed in favor of women (p<0.05). In the leadership sub-dimensions of political, structural, human resource and charismatic leadership, a significant difference was observed in favor of men (p<0.05). No significant difference was found in decision-making self-esteem, avoidant decision-making, procrastinatory decision-making, panic decision-making sub-dimensions (p>0.05). When we look at the mean ranks of avoidant decision making according to the variable of doing sports, a significant difference was observed in favor of those who do not do sports. There was a significant difference in the mean ranks of charismatic leadership in favor of those who do sports (p<0.05). According to the rank means of the variable of reading books, there was a significant difference in favor of those who do not read books only in postponing decision-making sub-dimensions (p<0.05) Keywords: leadership orientations, decision making skills, sports, high school students.