YYÜ GCRIS Basic veritabanının içerik oluşturulması ve kurulumu Research Ecosystems (https://www.researchecosystems.com) tarafından devam etmektedir. Bu süreçte gördüğünüz verilerde eksikler olabilir.

Doktora Tezleri

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/12

Browse

Browsing Doktora Tezleri by Subject "17. Century"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Doctoral Thesis
    Muhammed Badamyari, Hikayat: Literature Review-Text-Dictionary
    (2012) Gül, Meltem; Önler, Zafer
    Tez çalışmamıza konu olan Hikayat adlı manzum yazma eser, XVII. yüzyıl mutasavvıf şairlerinden Muhammed Badamyari tarafından yazılmıştır. Altı yüz sayfa olan eser farklı konularda birçok hikÀyenin birleşmesinden oluşmaktadır. Azeri Türkçesiyle yazılmıştır. Konusu dolayısıyla tasavvuf terimleri açısından oldukça zengindir.Çalışmamız giriş, dil incelemesi, eserin transkripsiyonlu (çeviri yazılı) metni ve sözlükten oluşmaktadır.Giriş bölümünde, yazma eserin tanıtımı yapılmıştır. Eserin nerede, hangi kayıt numarasıyla yer aldığı, biçim özellikleri ve hangi bölümlerden oluştuğu hakkında bilgi verilmiştir.Dil incelemesi bölümü yazım özellikleri, ses ve yapı bilgisinden oluşmaktadır. Metinde tam bir inceleme yapılmamış daha çok Türkiye Türkçesiyle Azeri Türkçesinin farklılaşan yönleri belirlenmeye çalışılmıştır.Yazım bölümünde metindeki ünlü ve ünsüzlerin yazımları ve bu yazımların kendi içindeki tutarlılıkları belirlenmeye çalışılmıştır. HikÀyÀt'ın yazım açısından çok tutarlı olduğu söylenemez. Özellikle aynı sözcüğün farklı biçimlerde yazımlarına rastlanmaktadır.Azeri Türkçesiyle yazılan Hikayat adlı eserde ses bilgisi bölümünde ses olayları ve ünlü uyumları üzerinde durulmuştur. Eserde Azeri Türkçesiyle Türkiye Türkçesi arasındaki benzerlikler ve farklılıklar belirlenmeye çalışılmıştır. Hikayat'ta uyumu bozan bazı eklerin oluşturduğu istisnalar dışında büyük ünlü uyumu tam olduğu görülmüştür. Hikayat metninde dudak uyumu henüz tamamlanmış değildir. Uyuma aykırılıklar dikkat çekici ölçüdedir. Ötümlüleşme konusunda tam bir kararlılık olduğu söylenemez.Yapı bilgisi bölümünde Azeri Türkçesini Türkiye Türkçesinden ayırıcı yapılar üzerinde durulmuştur. Ad durum eklerinden belirtme eki Azeri Türkçenin bir özelliği olarak Türkiye Türkçesinden farklı bir kullanıma sahip olduğu görülmektedir. Metinde özellikle eylem çekimi konusunda şimdiki zaman, geniş zaman ve görülen geçmiş zaman eklerinde Azeri Türkçesinin özelliklerini taşıyan eklerin kullanıldığı görülmektedir.Metin bölümünde yazma eserin çeviri yazısı yapılmıştır.Sözlük bölümü, metinde yer alan sözcüklerin tümünü içermektedir. Sözlük oluşturulurken kelimelerin metindeki anlamları esas alınmış ve sözcüklerin kökenleri de belirtilmiştir. Ayrıca bir özel adlar dizini yapılmıştır. Dizin oluşturulurken madde başlarının tek bir sözcüğe indirgenmesine dikkat edilmiştir.XVII. yüzyılda yazılmış olan bu eserin metninin çeviri yazıya aktarılması, farklı alanlarda çalışan bilim adamlarına sağlam bir malzeme sunacaktır. Eser tasavvufa ilişkin bir metin olması dolayısıyla edebi metinlerden farklı bir söz varlığına sahiptir. Bu söz varlığının ortaya çıkarılması bir yandan Türk dili alanında çalışan bilim adamlarına malzeme sağlarken, öte yandan Tasavvuf terimleri sözlüğüne katkıda bulunacak ve XVII. yüzyıl tasavvuf metinleri üzerine çalışacak olanlara kaynak işlevi görecektir.Ayrıca eser, hem Orta Osmanlıca denilen dönemin özelliklerini yansıtması hem de Azerbaycan Türkçesinin özelliklerini taşıması bakımından dikkate değerdir. XVII. yüzyıl Azeri Türkçesiyle, Türkiye Türkçesi arasındaki farkların ortaya konulmasına büyük ölçüde katkıda bulunacak bir çalışmadır.