YYÜ GCRIS Basic veritabanının içerik oluşturulması ve kurulumu Research Ecosystems (https://www.researchecosystems.com) tarafından devam etmektedir. Bu süreçte gördüğünüz verilerde eksikler olabilir.

Doktora Tezleri

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/12

Browse

Browsing Doktora Tezleri by Subject "Abbasid Periods"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Doctoral Thesis
    Sermons in Arabic Literature: the Abbasid Period
    (2021) Arıcı, Ferhat; Timurtaş, Abdulhadi
    Öğüt ve nasihate muhtaç olan insanoğlu, bu ihtiyacını gidermek için çeşitli araçlara başvurmuştur. Bahse konu olan araçlardan biri de vaazlardır. Arap Edebiyatı tarihinde dönemlere göre vaazlara bakıldığı zaman, Cahiliye döneminde nasihat, vasiyet ve ahlakî öğütler göze çarpmaktadır. İslam'ın gelişiyle birlikte gerek Kur'ân'ın ayetleri gerekse Hz. Peygamberin hadisleri, teblîğ unsuru olarak birer öğüt görevini görmektedir. Hz. Peygamber ve sahabileri İslam'ı anlatmak ve yaymak için yaptıkları konuşma, karşılaştıkları soru ve sorunlara verdikleri cevap, birer vaaz sohbeti olarak değerlendirilmiştir. Hz. Ömer döneminde ilk defa vaaz amacıyla dinî kıssa anlatımına resmi izin çıkmış, sonraki dönemlerde vaaz amacıyla kıssa anlatanların sayıları giderek çoğalmıştır. Zamanla bu işi yapan vâizler, kıssacı unvanıyla meşhur olmuştur. Emeviler döneminde ilk kez maaşlı vâiz/kıssacı tayin edilmiş, Abbâsîler döneminde ise zühd ve tasavvufun etkisiyle de resmi ve gayri resmi vâizler artarak çoğalmıştır. Vaazların edebî yönüne vurgu yapılan ve sıkça kullanılan unsurlar ise, başta ayetler olmak üzere hadisler, kıssalar, sahabe sözleri, dualar ve şiirler olarak kayda geçmiştir. Abbâsîler döneminde her konuda telif edilen eserler arttığı gibi, vaaz ile ilgili eserler de artmıştır. Sadece bu dönemde Arapça olarak yazılan ve tespit edilen vaaz eserleri yüzü geçmiştir. Bunların seksene yakını günümüze ulaşmış olup bu çalışmada yer yer bunların bazılarına atıfta bulunulmuştur. Arap nesri içerisinde vaaz eserleri de yerini almış ve bunların çoğunun edebî sanatlarla bezendiği görülmüştür. Beyân, bedi' ve me'âni ilmiyle dolu vaaz eserleri tespit edilmiş, bu eserlerin edebî kurgusuna bakılmış ve eserlerde geçen vaazların çoğunda edebî kaygı güdüldüğü görülmüştür. Bundan dolayı vaaz eseri ve eserlerde geçen vaazlar birer edebî nesir türü olarak kabul etmek gerekir.