Browsing by Author "Kaya, Kemal"

Now showing 1 - 18 of 18

3. Sınıf Hayat Bilgisi Ders Kitabında Yer Alan Metin ve Etkinliklerin Lipman’ın Eleştirel Düşünme Kuramına Göre İncelenmesi
(2024) Alkar, Elif; Kaya, Kemal
Çalışmanın amacı: Bireylerin yaşamları süresince karşılaşacakları durum ve olaylara makul yaklaşım göstermeleri, kendilerine ve topluma fayda sağlayabilmeleri felsefi bir eleştirel düşünme becerisine sahip olmalarını gerektirir. Felsefi eleştirel düşünme, bireylerin sorgulama, analiz etme ve değerlendirme yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olan bir süreçtir. Bu konuda erken yaşlarda edinilen sorgulayıcı eleştirel yaklaşım kişilik gelişimine önemli katkılar sunmakladır. Mevcut araştırmada 3. sınıf Hayat Bilgisi ders kitabında yer alan metin ve etkinlik içeriklerinin Matthew Lipman’ın eleştirel düşünce kuramına göre incelenmesi amaçlanmaktadır. Materyal ve Yöntem: Yöntemsel olarak çalışmada doküman incelemesi yapılmıştır. 3. sınıf Hayat Bilgisi ders kitabındaki metin içerikleri, etkinlik soruları ve ifadelerinin ele alındığı verilerdeki temel yaklaşım, ifadelerin hem felsefi hem de eleştirel bir anlam taşıması üzerinedir. İlgili veriler, Lipman’ın eleştirel düşünce yaklaşımındaki kategorilere göre içerik analizi ile çözümlenmiş ve tablolar şeklinde sunulmuştur. Bulgular: Ulaşılan bulgularda, Lipman’ın eleştirel düşünce kategorilerini karşılayan soru ve ifadelerin yetersiz kaldığı görülmüştür. Kategoriler arasındaki ifadeler ağırlıklı olarak yargı oluşturma ve ölçüt/kritere dayalı olma iken en az bulunan kategoriler bağlama duyarlılık ve kendi kendine düzeltme şeklindedir. Önemli Vurgular: Bu bağlamda ilköğretim düzeyindeki öğrencilerin gelişimsel dönemlerinin ve günümüzün eğitim ihtiyaçlarının göz önüne alınması, öğrencinin etkin ve sorgulayıcı bir kişilik gelişimi için felsefi eleştirel düşünce yaklaşımının öğretim programı ve uygulamalarında daha fazla yer alması gerekliliği öne çıkmaktadır.
Atasözlerinde Eğitim- Öğretim Yöntemleri
(2019) Saeed, Mohammed Nooruldeen; Kaya, Kemal
Bu çalışma atasözlerinin eğitim açısından nasıl bir önem taşıdığını ortaya çıkarma çabası olarak ortaya çıktı. Bilindiği gibi atasözlerinin toplumsal etkisi oldukça geniş bir yelpaze teşkil etmektedir. Bu nedenle çalışmada atasözlerinin çeşitleri üzerinde durularak akademik bir bakış açısıyla konu farklı açılardan bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Atasözleri adeta bir milletin geçmişini ve toplumsal hayatının birçok veçhesini günümüze yansıtan birer ayna konumundadır. Toplumsal hayatın farklı yönleri ve toplumun eğitimi ile ilgili olarak atasözlerinin ehemmiyetini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde 'Kürt Folklorunda Atasözleri', ikinci bölümde ise 'Atasözlerinin eğitim-öğretimde kullanımı' üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelimeler : Kavram, Dil, Kültür, Eğitim ve Atasözleri. Sayfa Adedi :122 Danışman : Dr. Öğr. Üyesi Kemal KAYA
Comparison of the Attitudes of Social Studies Teachers and English Language Teachers Towards To the Multicultural Education
(2021) Dağdemir, Veysel; Kaya, Kemal
Bu çalışmada sosyal bilgiler ve İngilizce öğretmenlerinin çokkültürlü eğitime karşı tutumlarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu çalışma araştırma süreci, veri toplama ve analizine göre nicel araştırma yöntemiyle yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Van ilinde ilköğretim okullarında görev yapan sosyal bilgiler ve İngilizce öğretmenleri oluştururken bunlar arasında amaçlı örnekleme yöntemi ile öğretmenler belirlenmiştir. Ölçek, Van ili genelinde 79'u sosyal bilgiler ve 121'i İngilizce olmak üzere 200 öğretmene uygulanmıştır. Verilerin elde edilmesinde Jojeph G. Ponterotto ve arkadaşlarının (1998) geliştirdikleri, Yazıcı, Başol ve Toprak'ın 2009 yılında Geçerlik ve Güvenirlik çalışması ile Türkçeye uyarladığı 'Öğretmenlerin Çokkültürlük Tutum Ölçeği' kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS ile analiz edilmiştir. Pilot çalışmada ölçeğin Cronbach Alpha kat sayısı .718 değeri ile güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın alt problemlerinden yola çıkarak, ikili karşılaştırmalarda t testi, üç ve daha fazla seçeneği bulunan karşılaştırmalarda ise Tek Yönlü ANOVA testi uygulanmıştır. Bu çerçevede, yapılan ikili karşılaştırmalarda; 'cinsiyet', 'ilköğretim kültürel yapı', 'ortaöğretim kültürel yapı', 'üniversite kültürel yapı' ve 'yurt dışı deneyimi' değişkenlerinde anlamlı bir farklılık olmadığı görülürken; 'eğitim durumu', 'mezun olunan fakülte', 'branş' ve 'okul statüsü'nde anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. İkiden fazla karşılaştırma gerektiren 'meslek yılı' ve 'okulun bulunduğu yerin yerleşik yapısı' değişkenlerinde ise anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Sosyal bilgiler ve İngilizce öğretmenlerinin çokkültürlü tutum seviyelerinin 'yüksek' olduğu ifade edilebilir. Son olarak sosyal bilgiler öğretmenlerinin İngilizce öğretmenlerine göre olumlu anlamda daha yüksek çokkültürlülük tutumu sergiledikleri ifade edilebilir. Anahtar sözcükler: çokkültürlülük, çokkültürlü eğitim, ingilizce öğretmeni, sosyal bilgiler öğretmeni, tutum
Difficulties Encountered in Social Studies Course Before and During the Pandemic According To Teacher Opinions
(2022) Aras, Muazzez; Kaya, Kemal
Bu araştırmanın amacı öğretmen görüşlerine göre pandemi öncesi ve pandemi süresince sosyal bilgiler öğretiminde karşılaşılan güçlükleri tespit etmek ve çözüm önerileri sunmaktır. Sosyal Bilgiler öğretiminde karşılaşılan problemleri tespit etmek adına Bitlis ili ve ilçeleri ortaokullarında görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerinden 92 öğretmene anket formu uygulanmış, 37 öğretmen ile de yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmayı daha kapsamlı bir hale getirmek adına anket formu yanında bir de görüşme formu geliştirilmiştir. Anket formu; kişisel bilgiler ve sosyal bilgiler öğretiminde karşılaşılan problemlerin kaynağı ile uzaktan eğitimde karşılaşılan problemlerin kaynağını belirlemek adına iki tablodan oluşmaktadır. Ayrıca öğretmenlerin eklemek istediklerine yönelik kısımları da içermektedir. Geliştirilen görüşme formu ise; 10 soruluk bir bölümden oluşmaktadır. Araştırmada nicel analiz ve nitel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Nicel analiz yöntemleri; verilerin istatistiksel olarak yorumlanmasına olanak verirken, nitel analiz yöntemleri ise elde edilen verilerin derinlemesine incelenmesini sağlar. Anket formundan elde edilen istatistiki veriler frekans, yüzde ve aritmetik ortalama kullanılarak SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Görüşme formundan elde edilen veriler ise nitel analiz teknikleri kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma verileri kişisel bilgi formu ve öğretmenlerle yapılan görüşmeler sonucunda kullanılan görüşme formları ve öğretmenlere uygulanmış anket formları ile toplanmış, toplanan veriler bulgular kısmında değerlendirmeye alınıp bir sonuca varılmıştır. Araştırma sonucuna göre, sosyal bilgiler öğretiminde öğretmenlerin, birçok sorunla karşılaştığı görülmüştür. Bu sorunlar; ders saatinin az olması, müfredatın yetişmemesi, kat sayı problemi, sosyal bilgiler dersine olumsuz bakış açısı, öğrencilerin derse ilgisizliği, ders kitaplarının içerik açısından yeterli olmaması şeklinde sıralanabilir. Ayrıca, anket ve görüşmeler sonucunda pandemi sürecinde gerçekleştirilen uzaktan eğitimde karşılaşılan güçlüklerde tespit edilmeye çalışılmıştır. Buna göre: alt yapı problemleri, internetten kaynaklanan problemler, uzaktan eğitimde kullanılan uygulamalardan (EBA, ZOOM) kaynaklanan problemler, öğrenci ve öğretmenin aynı ortamda olmamasından kaynaklanan problemler gibi güçlükler tespit edilmiştir. Anahtar sözcükler: sosyal bilgiler, sosyal bilgiler öğretmenliği, eğitsel sorunlar, uzaktan eğitim, öğretmen görüşleri, çözüm önerileri.
The Effect of Activity-Based Teaching in the 7th Grade Social Students Course on Students' Academic Achievement and Attitudes Towards the Course: Economy and Social Life Unit Example
(2024) Berkgil, Türkan; Kaya, Kemal
Bu araştırma ile aktif öğrenme içerisinde yer alan etkinlik temelli yaklaşımın ortaokul 7. Sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi akademik başarı ve tutumlarına etkisi incelenmiştir. Yapılan araştırmada nicel yöntem, ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel modeli uygulanmıştır. Araştırmada çalışma grubu olarak 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Van ili Tuşba ilçesine bağlı bir devlet okulunda öğrenim gören 7. Sınıf öğrencileri oluşturmuştur. 7/A ( Deney grubu), 7/B (Kontrol grubu) sınıflarındaki 44 öğrenciden oluşmuştur. Bu sınıflar seçilirken okul ortalama başarılarının benzer olmasına dikkat edilmiştir. Çalışma öncesinde gruplara başarı testi ve tutum ölçeğinin ön testi uygulanmıştır. Daha sonra 5 hafta (15 saat) ekonomi ve sosyal hayat ünitesi kazanımları kapsayacak şekilde kontrol grubuna geleneksel yöntem, deney grubuna etkinlik temelli öğretimle öğretilmiştir. Uygulama sonunda her iki gruba başarı testi ve tutum ölçeğinin son testi uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara bakıldığında deney grubundaki öğrencilerin başarı puanlarında ve derse karşı tutumlarında anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır. Bu durumda etkinlik temelli öğretimin uygulanmasında öğrencilerin akademik başarısını ve sosyal bilgiler dersine karşı tutumunu olumlu yönde etkilediği gözlenmiştir.
Examining the Opinions of Primary School Teachers on Teaching the Social Studies Course To Included Students
(2023) Gündüzalp, Gizem; Kaya, Kemal
Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler dersinin kaynaştırma/bütünleştirme eğitimine devam eden öğrencilere öğretimi konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerini belirlemektir. Araştırma 2021-2022 eğitim öğretim yılında Van ili merkez ilçelerindeki devlet okullarında görev yapan ve kaynaştırma öğrencisi bulunan on iki sınıf öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma 'Durum Çalışması' deseninde hazırlanmıştır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın sonunda elde edilen veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırmada ortaya çıkan bulgular incelendiğinde, sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi öğretim programında belirtilen amaçların, kaynaştırma öğrencisinin ihtiyaçlarına uygun olması için konularda sadeleştirme, kazanımlarda uyarlama ve öğrenciye yönelik plan hazırlama gibi hazırlıklar yaptığı görülmektedir. Ayrıca kaynaştırma öğrencileri için öğretim yöntemlerinde ve değerlendirme süreçlerinde uyarlamalar yaptıkları görülmüştür. Sınıf öğretmenleri kaynaştırma öğrencilerine sosyal bilgiler öğretiminde Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) rehberliğinde sürdürdükleri eğitim-öğretim süreçlerinde çoğunlukla anlatım, soru-cevap gibi geleneksel yöntemleri kullanmaktadır. Ders saatlerinin yetersizliği, sınıf mevcutlarının fazlalığı, sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan kazanımların ayrıntılı ve soyut konular içermesi, materyal eksikliği, öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi uygulamasıyla ilgili bilgi eksiklerinin olması gibi nedenlerle öğretmenlerin kaynaştırma öğrencilerine yeterli zamanı ve ilgiyi ayıramadıkları ve kaynaştırma eğitimi uygulamalarının yeterli seviyede uygulanamadığı sonucuna varılmıştır. Anahtar sözcükler: sosyal bilgiler, kaynaştırma eğitimi, sınıf öğretmeni, kaynaştırma/bütünleştirme öğrencisi
İran Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Turizm\rkavramı
(2021) Kaya, Kemal
İran, coğrafi konumu, sahip olduğu tarihi, dini, doğal ve kültürel yapısı itibarıyla ileri derecede turizm\rpotansiyeli taşımaktadır. İran, sahip olduğu turistik cazibe merkezleri açısından dünyada 10. sırada\rolmasına rağmen, turizm geliri açısından dünyanın en düşük gelirli ülkeleri arasında yer almaktadır.\rBu kısırdöngüyü kırmanın, turizmdeki hizmet sektörünün kalitesinin dünya standartlarına getirilmesinin,\rturizm kavramının önemini kavratmanın ve bilincini vermenin en etkili yolu eğitimdir. Bunu\rgerçekleştirmenin yolu ise eğitim ortamının önemli araçlarından olan müfredat ve buna bağlı olarak\rhazırlanmış ders kitaplarının bu çerçevede hazırlanmış olması ile mümkündür. Bu çalışmada, İran Eğitim\rBakanlığı tarafından 2018-2019 eğitim öğretim yılında yenilenmiş Sosyal Bilgiler Programı ve\rbuna göre yeniden yazılmış olan sosyal bilgiler yedi ve sekizinci sınıf ders kitaplarında yer alan turizm\rolgusunun kavram, görsel ve etkinlik düzeyinde ne kadar işlendiğini ve kullanıldığını belirlemek amaçlanmıştır.\rAraştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmada\relde edilen bulgulara göre yedinci sınıf sosyal bilgiler ders kitabında ağırlıklı olmak üzere her iki\rsınıfa ait sosyal bilgiler ders kitaplarında turizm kavramı ile ilgili bilgi ve görsellerin yer aldığını göstermektedir.
İran ve Türkiye Yedinci Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Demokrasi Kavramına Dayalı Olarak İncelenmesi
(2025) Kaya, Kemal
Bu çalışmada İran ve Türkiye yedinci sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında demokrasi ile ilgili kavramlara yer verilme düzeyleri incelenmiştir. Araştırma kapsamında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile alan yazın ve uzman önerileri doğrultusunda demokrasi ile ilgili on bileşen üzerinden değerlendirme yapılmıştır. Her iki ülke Milli Eğitim Bakanlıkları tarafından 2020 yılından itibaren beş yıl süreyle okullarda ders kitabı olarak okutulan kitaplar arasında yer alan 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları doküman analizi yöntemiyle betimsel analiz yapılarak incelenmiştir. Okuma metinleri ve etkinlikler hariç kitaplarda demokrasi ile ilgili kavramların sayısı belirlenmiş ve yüzdesi hesaplanmıştır. Araştırma neticesinde genel olarak İran ve Türkiye yedinci sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında demokrasi ile doğrudan ilgili bazı kavramlara çok yer verildiği, ancak bunlarla ilgili bazı alt ve yan kavramlara yeterli düzeyde yer verilmediği görülmektedir. İran yedinci sınıf sosyal bilgiler ders kitabında demokrasi ile ilgili temel kavramlardan biri olan “seçme ve karar verme” bileşenine hiç yer verilmediği görülmektedir. Demokrasi kavramı ve bileşenlerine yer verilme düzeyi açısından değerlendirildiğinde Türkiye yedinci sınıf sosyal bilgiler ders kitabının (N=117, %66.42)’lik oranı ile İran yedinci sınıf sosyal bilgiler ders kitabında yer verilen (N=59, %33.48)’lik orandan daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Demokrasi ve bileşenlerine Türkiye yedinci sınıf sosyal bilgiler ders kitabında, İran yedinci sınıf sosyal bilgiler ders kitabından daha fazla yer yer verilmiş olması her iki ülkenin siyasi yapılarının bir yansıması olarak değerlendirilebilir.
Mustafa Sabri Efendi Hayatı ve Siyasi Görüşleri
(1996) Kaya, Kemal; Kahraman, Kemal
This thesis, which deals Mr. Mustafa Sabri who is one of the most dominant figures among Islamists at the Second Constitutional Period in Ottoman History with his life and political opinions, is made up of three chapters. In Chapter One, the dimensions of intellectual and political structures of this period are brought to light. In Chapter Two, Mustafa Sabri's lifetime, work and his scholarly personality are taken into considerations. In the Last Chapter, his political reflections and approaches are evaluated. In consequence of this study we see that although The Party of Union and Progress regarded and defended the Second Constitution as an administrative mode without supporting it with any religious claim, Mustafa Sabri saw the Constitutional Movements of this period fit to Islamic perspectives.
Öğretmenlerin ve Öğrencilerin 9. Sınıf Tarih Müfredatı ve Ders Kitabı Hakkındaki Görüşleri
(2017) Kaya, Kemal; Perihan, Mekin
Buaraştırmanın amacı, tarih öğretmenlerinin ve 9. sınıf öğrencilerinin 9. sınıf tarih müfredatı ve 9. sınıf tarih ders kitabı hakkındaki görüşlerini belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2011-2012 eğitim öğretim yılında Van Merkez Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı orta öğretim kurumlarında öğrenim gören ve bu kurumlarda görev yapan tarih öğretmenleri oluşturmaktadır. Bu amaçla oluşturulan anket ve bu anketin sonuçlarının değerlendirilmesi, çalışmanın ana eksenini oluşturmaktadır. Hazırlanan anket formu, hedef örneklem grubunun büyük bölümüne ulaşılarak uygulanmıştır. Anket sonuçları SPSS 15.0 bilgisayar programı ile ölçülerek değerlendirilmiştir. Katılımcı görüşlerinden elde edilen yüzdelik dağılımlar ile medyan değerleri tablolarla betimlendikten sonra değerlendirilmiştir. Katılımcı görüşlerinden elde edilen yüzdelik dağılımlar ile medyan değerlerine göre, müfredat ve ders kitabı hakkında olumlu görüş belirten anket maddelerinin geneline katılım düzeyinin düşük olduğu; buna karşılık müfredat ve ders kitabının yeniden düzenlemesi ile ilgili öneri içeren maddelerin geneline ise katılım düzeyinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bundan hareketle gerek müfredat, gerekse ders kitabının beklentilere tam olarak cevap verecek düzeyde olmadığı kanaatine varılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre müfredat ve ders kitabı hakkında yapılması gereken değişiklikler bu çalışmada \"Öneriler\" kısmında sunulmuştur
Orta ve Yukarı Kurmanci Lehçesi Arasındaki Anlam Bir Bakmından Zamirler
(2021) Abdullah, Saman Hazım Abdullah; Kaya, Kemal
Di parvekirina bêjeyên zimanî de, cînav (bernav), beşek ji beşên axivtinê ye. Di pêvajoya hevokan de, cînav weki ku navlêkirina wan ji dide nasîn şûna navan digrin. Wekî: Azad pênûsek da zînê. (wî) pênûsek da (wê). Kê kî dît? Nazê Şirîn dît. Ji ber vê cigirtinê jî, çawa nav - li gora hel û mercên kombêjiyê- dibin kom, wisan jî, hindek cînav- li gora beş û taybetiyên xwe- dibin kom. Di zimanê kurdi de, gelek beşên cînavan hene. Hinek ji wan bi şêwazeke taybet dibin kom. Hinek jî, bêguherîn dimînin û nayên kom kirin. Ji ber vê yekê, divê em kombêjiya her beşekî cînavan cuda qala wê bikin. Di zimannasî û rêzimanê de, cînav ew peyv in ku dikarin cihê navdêran yan jî komikên navdêran bigire. Navê cînavan jî ji vê tê: cî-nav anku cîgirên navan yanî peyvên ku cihên navan/navdêran digire. Di warê cûreyên cuda-cuda yên cînavan de termînolojiya me hê baş cihê xwe negirtiye bi taybetî jî ji ber ku ji bilî cînavên kesî cînavên din yên kurdî kêm hatine vekolîn. Cînav bi awayekî gelemperî cihê navdêra digire, da ku navdêr pir di hevokan de dûbare nebe û xwendekar bê aciz û pir cih jî negire. Di rêzimannasiya kurmancî de çendîn formên peyva cînav hatine bikaranîn: cînav, cînavk, cihnav, cihnavk. Forma kurmanciya navîn bi piranî cênaw' e. Xebata me cî dide têgeh û pênaseya cînavê û cureyên wê di herdu zaravayên kurmanciya navîn û ya jorîn de. Cînavê ji aliyê wateyê ve berawird dike, wekhevî û cudatiya wan diyar dike.
Persian Historiography in Osmanli and the Translation of Haci Halil Konevî by His Tevârih-I Al-I Osman
(2019) Salduz, Engin; Kaya, Kemal
Türkler, İslâmiyet'i kabul ettikten sonra Farsça'yı etkin olarak kullanmaya başladılar. Türk devletleri gerek resmi dil olarak gerekse edebiyat dili olarak uzun süre bu dili kullandılar. Buna paralel olarak Türklerde Farsça tarih yazıcılığı da gelişmiş ve bu alanda birçok eser yazılmıştır. Bu durum Selçuklularla birlikte Anadolu'da da devam etti. XIII. yüzyılın sonlarında Batı Anadolu'da kurulan Osmanlı Devleti, kendisinden önce bu topraklarda hüküm süren Selçuklular'ın ve beyliklerin kültür ve medeniyetini miras almıştı. Dil ve edebiyatta bir yandan Türkçe'ye önem verirken diğer yandan da Farsça ile olan ilişkisini devam ettirdi. Özelikle Osmanlı Devleti'nde devlet yapısı oturduktan ve ilmi çalışmalar hız kazandıktan sonra Farsça tarih yazıcılığında da ciddi eserler verilmeye başlanmıştır. Fatih sultan Mehmed'in İstanbul'u fethetmesinden sonra İstanbul'a gelen İran asıllı yazarların da etkisiyle Farsça tarih yazıcılığında ciddi anlamda gelişme sağlandı. Bu dönemden itibaren XVII. yüzyıla kadar tarih ile ilgili birçok eser Farsça olarak yazıldı. Fatih Sultan Mehmed ile birlikte büyük önem kazanan Farsça tarih yazıcılığı alanında yazılan Farsça Tarihlerin bir kısmı yine bu dönemde yazılmıştır. Fatih döneminde yazılan Farsça eserlerden biri de Mehmed b. Hacı Halil Konevî'nin yazmış olduğu Tevârih-i Âl-i Osman adlı Farsça eserdir. Müellif, eserini Fatih zamanında yazmaya başlamış ancak II. Bayezid döneminde bitirebilmiştir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Tarih Yazıcılığı, Farsça Tarih Yazıcılığı, Tevârih-i Âl-i Osman, Halil Konevî.
Putting the Travel-Observation Method Into Practice in Social Studies: an Action Research
(2024) Demir, Habip; Kaya, Kemal
Bu araştırmanın amacı gezi-gözlem yöntemini sosyal bilgilerde uygulamaya koymaktır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması deseni kullanılmıştır. Araştırma 2022-2023 eğitim öğretim yılı güz döneminde Şırnak ili İdil ilçesine bağlı bir devlet okulunda 5. sınıfta öğrenime devam eden 13 kız ve 5 erkek olmak üzere toplamda 18 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri; ön ve son algı anketi, araştırmacı ve öğrenci günlükleri, sınıf dışı etkinlikler, sınıf içi etkinlikler, öğrenci ödevlerindeki bilgilerden hareketle toplanılmıştır. Veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışma boyunca araştırmacı ve öğrenciler tarafından günlükler tutulmuş ve bu günlükler sayesinde ortaya çıkan duygu ve düşünceler değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler doğrultusunda öğrencilerin derse karşı motivasyonlarının arttığı, derse ilgilerinin ve katılımlarının arttığı, öğrencilerde bilgi ve beceri düzeylerinde olumlu bir şekilde değişim yaşandığı tespit edilmiştir.
Şikoyê Hesen Poetikasının Ana Temaları
(2020) Orhan, Ömer; Kaya, Kemal
ÖZET Kürt tarihinde Kafkas Kürtleri yüzyıllardır Kafkas bölgelerine yerleşmişlerdir. Burada kendilerine özgü bir kültür oluşturmuşlar. Çarlık Rusya döneminde Petersburg'da kurdoloji çalışmaları Çarlık Rusya'nin çıkarları doğrultusunda başlatıldı. Sovyet Rusya'nin kuruluşu ile beraber 1921-1992 yılları arasında Kürtçe eğitim Sovyetler Birliği tarafından resmi olarak verildi. Bu eğitim sonucunda Sovyet Kürtlerinin Şiir Ekolü kürt şiiri literatüruna girmiştir. Kürt şiirinin gelişim sürecinde üç şiir ekolü vardır. Bu ekoller, gelişim sürecinin temelini oluştururlar. Bunlar; Klasik şiir ekolü, Hawar Dergisi şiir ekolü, ve Kafkas Kürtleri şiir ekolüdür. Kafkas Kürtleri şiir ekolü Kürt şiiri içerisinde önemli bir yer tutar. Sovyet Kürtlerinin şairleri şiirlerinde çoğunlukla tabiyat, folklor, dilin önemi, milliyetçilik ve sosyalist gerçekliği gibi konuları ele almaktadır. Sovyet Kürtleri folklor üzerine çok fazla derleme yaparlar, bu da şiirleri üzerinde önemli bir etki bırakmıştır. Şiir dilin eseridir. Sovyet Kürtlerinin şairleri şiirlerinde her zaman Kürt dilinin önemini işlemişlerdir. Sovyet Kürtleri kendi vatanından uzakta oldukları için, bu durum ilhamını çoğunlukla milliyetçilikten alan bir şiir yaratmalarına imkan verir. Sosyalist gerçeklik devletin edebiyat politikasıydı. Her yazar eserleri ile devrime destek vermek zorundaydı. Sovyet Kürtleri sairleri de bu fikir ile şiir yazdılar. Şikoyê Hesen bu sairlerdendir ve beş ana temayı şiirine temel yapmıştır. Biz bu çalışma ile Şikoyê Hesen şiirindeki bu beş temayı akademik bir tahlil yapmak ve kafkas Kürtlerinin Kürdoloji çalışmalarını araştırmak istedik. Anahtar kelimeler: Şikoyê Hesen, Sovyet Kürtleri, Kurdoloji, Şiir, Dil
Tanzimat'tan Önce Belediye Hizmetleri ve Voyvodalar
(2007) Kaya, Kemal
Tanzimat’tan önce Osmanlı şehirlerindeki belediye hizmetleri genellikle kadılık müessesesi tarafından yerine getirilmekteydi. Vakıflar ve loncalar da bu hizmetleri kısmen yerine getirmekteydiler. Tanzimat’tan önce Osmanlı idaresindeki bazı değişimler ile özellikle II. Mahmut dönemi reformları kamu yönetiminde kadıların idari fonksiyonlarını azaltmıştır. Kadıların bu alanda geri planda kalması ile oluşan boşluk taşrada voyvodalık gibi resmi görevleri üstlenen yerel güçler tarafından doldurulmaya başlanmıştır. Bu makalede önemli yerel güç odağı olan voyvodaların ifa ettikleri belediye hizmetlerinin nitelikleri üzerinde durulmaktadır.
Turkish History Teachers and Students' Conceptions on the Curriculum and the Textbook of the Turkish History Class: the Case Study of Van
(2013) Perihan, Mekin; Kaya, Kemal
Bu çalışma, 2011-2012 eğitim öğretim yılında Van Merkez Milli Eğitim Müdürlüğü?ne bağlı orta öğretim kurumlarında eğitim gören 9. sınıf öğrencilerinin ve bu kurumlarda görev yapan tarih öğretmenlerinin, 9. sınıf tarih müfredat programı ve 9. sınıf tarih ders kitabı hakkındaki görüşlerini almak için yapılmıştır. Bu amaçla oluşturulan kavramsal çerçevede yer alan bilgilere göre hazırlanıp uygulanan anket ve bu anketin sonuçlarının değerlendirilmesi, çalışmanın ana eksenini oluşturmaktadır. Bu çalışma, tarih öğretimi ve tarih öğretiminde müfredat programı ile ders kitabı hakkında olduğundan dolayı kavramsal çerçeve bu eksende oluşturulmuştur. Bu amaçla çalışmada öncelikle tarih kavramı ve tarih anlayışları açıklanmıştır. Akabinde dünyada ve Türkiye'de tarih öğretiminin geçirdiği süreç üzerinde durulmuştur. Bunu müteakip günümüzde tarih öğretiminde ön plana çıkan barışçı tarih yaklaşımı, tarihin amaçları ve tarih öğretiminin yöntem ve teknikleri verildikten sonra tarih öğretiminde ileri seviyede olduğu kabul edilen İngiltere tarih öğretimi, bir model oluşturması hasebiyle ele alınmıştır. Tarih müfredat programları ve ders kitapları hakkında da bilgi verildikten sonra, bu çalışmanın esas odağını teşkil eden 9. sınıf müfredat programı ve ders kitabı hakkında açıklama yapılmıştır. Son olarak, alanda yapılan çalışmaların sunumuyla kavramsal çerçeve bölümü sonlandırılmıştır. Kavramsal çerçeve bölümünde yer alan bilgiler esas alınarak hazırlanan anket formu, hedef örneklem grubunun büyük bölümüne ulaşılarak uygulanmıştır. Anket sonuçları SPSS 15.0 bilgisayar programı ile ölçülerek değerlendirilmiştir. Katılımcı görüşlerinden elde edilen frekans değerleri ve yüzdelik dağılımlar ile medyan değerleri tablolarla betimlendikten sonra değerlendirilmiştir. Katılımcı görüşlerinden elde edilen frekanslar ve yüzdelik dağılımlar ile medyan değerlerine göre, müfredat programı ve ders kitabı hakkında olumlu görüş belirten anket maddelerinin geneline katılım düzeyinin düşük olduğu; buna karşılık müfredat programı ve ders kitabının yeniden düzenlemesi ile ilgili öneri içeren maddelerin geneline ise katılım düzeyinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bundan hareketle gerek müfredat programı, gerekse ders kitabının beklentilere tam olarak cevap verecek düzeyde olmadığı kanaatine varılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre müfredat programı ve ders kitabı hakkında yapılması gereken değişiklikler bu çalışmada ?Öneriler? kısmında sunulmuştur.Anahtar Kelimeler:Tarih, tarih öğretimi, müfredat programı, ders kitabı, tarih öğretmeni, öğrenci.
The Use of Local and Oral History in Social Studies Teaching: Ahlat Example
(2021) Gilan, Ayşe; Kaya, Kemal
Bu araştırmanın amacı Ahlat'ta görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler derslerinde yerel ve sözlü tarihin kullanımı hakkında görüşlerini belirlemektir. Bu araştırma 2020-2021 eğitim öğretim yılında Bitlis ili Ahlat ilçesindeki sosyal bilgiler öğretmenleriyle yürütülmüştür. Araştırmanın evreni, Bitlis ilinin Ahlat ilçesinde görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Ahlat ilçesinde bulunan ortaokullarda görev yapan ve bu araştırmaya gönüllü olarak katılan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmaya gönüllü olarak katılan 17 sosyal bilgiler öğretmeni ile görüşme yapılmıştır. Görüşme telefon yoluyla gerçekleştirilmiş ve veriler kayıt altına alınmıştır. Daha sonra kaydedilen konuşmalar dinlenerek word ortamına aktarılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması kullanılmıştır. Nitel verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmenleri için hazırlanan görüşme formunun ilk bölümünde kişisel bilgiler, ikinci bölümde ise Ahlat'ta görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerine yerel ve sözlü tarihin derslerde kullanımı ile ilgili sorular yer almaktadır. Araştırmanın nitel verileri içerik analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; sosyal bilgiler öğretmenlerinin derslerinde yerel ve sözlü tarih kullanımı konusunda olumlu görüşlere sahip oldukları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin yerel ve sözlü tarihin ne olduğu ve önemi ile ilgili gerekli bilgiye sahipken, bu yöntemleri uygulamaya dönük ifadelerde katılım ve görüş belirtme oranının düşük olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenler bulundukları yerin yerel tarihi hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak için bu konuda eğitime ihtiyaçları olduğunu ifade etmiştir.
Yeni Sosyal Bilgiler Programı ve Ders Kitaplarında Turizm Kavramı
(2019) Kaya, Kemal
Turizm, insanların politik ve ticari amaç gözetmeksizin daimîikametlerinin bulunduğu yer dışında dinlenme, eğlence, öğrenim, sağlık, zevk,merak, spor, din, kültürel vb. sebeplerle yaptıkları seyahat ve gittikleri yerlerdegeçici konaklamalarından doğan ihtiyaçlarının karşılanması ile ilgili faaliyetlerolarak tanımlanmaktadır. Günümüzde çok yönlü bir görünüm arz eden turizm,özellikle 1950’ler sonrasında iktisadi ve sosyokültürel yönden ülkeleringelişmesine en büyük katkıyı sağladığı gibi ülke ekonomilerinin karşılaştığıekonomik sorunların çözümünde ve darboğazların aşılmasında önemli birkaynak haline gelmiştir. Şüphesiz eğitim bir ülkenin vatandaşlarına turizmkavramının önemini kavratmanın ve bilincini vermenin en etkili yoludur. Bunugerçekleştirmenin yolu ise eğitim ortamının önemli araçlarından olan müfredatve buna bağlı olarak hazırlanmış ders kitaplarıdır. Bu çalışmada, Talim ve Terbiyekurulu tarafından 2018-2019 eğitim öğretim yılında yenilenmiş Sosyal BilgilerProgramı ile okutulmakta olan Sosyal Bilgiler ders kitaplarında yer alan turizmolgusunun hemgörsel hemde metinselolarak ne kadar işlendiğinive kullanıldığınıbelirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden dokümananalizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular hem sosyal bilgilerprogramı hem de sosyal bilgiler ders kitaplarının tüm kademelerinde turizmkavramı ile ilgili bilgi ve görsellerin yer aldığını göstermektedir.